مقدمه:
« سلامتی» موهبتی الهی است که تأمین، حفظ و ارتقاء آن، مهمترین رسالت و مأموریت وزارت بهداشت  می باشد. در میان مراکز ارائه دهندۀ خدمات سلامت، بیمارستان ها از اهمیت والایی برخوردار بوده و نقش برجسته ای در ارائۀ شبانه روزی این خدمات بویژه خدمات درمانی حیاتی و بحرانی دارند. با توجه به همین اهمیت است که «استانداردسازی» و «تضمین و ارتقاء کیفیت» خدمات بالینی و غیر بالینی در بیمارستانها، ضرورتی انکارناپذیر می باشد. نکتۀ مهم در رابطه با استانداردسازی فرآیندها و امور بیمارستانی این است که وسعت و پیچیدگی موضوعات در این مراکز، تدوین فهرست بلندی از «استانداردها» را ایجاب می کندو به همین دلیل ضرورت دارد تا نظام پایش و نظارت بر میزان تحقق این استانداردها، یک نظام کارآمد و اثربخش باشد.
از طرفی نظام نظارت درون بیمارستانی تحت عنوان «ممیزی بالینی» با مکانیسم خودارزیابی به ارتقاء کیفیت مراقبت ها و استانداردسازی فعالیت ها و فرآیندها کمک شایانی می نماید. اما هر سیستم ارتقاء کیفیت و استاندارد می بایست توسط یک گروه بیطرف و برون سازمانی نیز مورد پایش و ارزیابی قرار گیرد.

 

«اعتباربخشی»، یک نظام ارزیابی برون بیمارستانی است که از یک سو به ابلاغ استانداردهای جامع بیمارستانی مبادرت می ورزد و از سوی دیگر از طریق اعزام یک گروه کارشناسی خبره، به مقایسه وضع موجود بیمارستانها با وضعیت استاندارد و سنجش میزان تحقق استاندارهای بیمارستانی پرداخته و درجۀ اعتبار بیمارستانها در رابطه با مراعات استانداردها را مشخص و اعلام می نماید.
 

چرا اعتباربخشی:
• تنها مدل ارزیابی مبتنی بر کیفیت و ایمنی با خاستگاه سلامت است.
• تضمین کنندۀ مراعات استانداردها در همۀ بخش های بیمارستان است.
• ایجاد کنندۀ تعهد و التزام فردی و سازمانی در جهت بهبود مستمر کیفیت ارائۀ خدمات است.
• بر نقش جدی و مشارکت جویانه بیماران و توجه به دغدغه ها و انتظارات آنها در فرآیند درمان متکی است.
• توسعۀ فردی، تقویت کار تیمی و همکاری بین بخشی را به ارمغان می آورد.
• باعث افزایش بهره وری و استفاده منطقی از منابع می شود.
• تقویت روحیۀ پاسخگویی، مسئولیت پذیری و التزام به ارزشهای اعتقادی و سازمانی را در پی دارد.
• باعث تهییج و جهت دهی تمامی مدیران و کارکنان به سوی تحقق رسالت و چشم انداز بیمارستان می شود.

 

تاریخچۀ اعتباربخشی در جهان، ایران و مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی کوثر سمنان:
سیستم «اعتباربخشی» برای نخستین بار در سال 1951 میلادی (بیش از 60 سال قبل) با هدف استانداردسازی امور بیمارستانی در دنیا عرضه شد و بتدریج جای خود را در کشورهای جهان باز کرد، به گونه ای که تا امروز، بیش از 140 کشور (یعنی بیش از دو سوم کشورهای دنیا) از آن استفاده می کنند. در کشور ما نیز پس از آنکه مطالعات و بررسی های صاحبنظران حوزۀ سلامت، نشان داد که نظام «ارزشیابی» بیمارستانها که قریب به 20 سال به عنوان اصلی ترین نظام پایش کنندۀ بیمارستانی مطرح بوده، نتوانسته تضمین کنندۀ کیفیت و تحقق بخش استانداردها باشد، کانون توجهات را به سوی نظام «اعتباربخشی» سوق داد.
کارشناسان معاونت درمان وزارت بهداشت، پس از مطالعات وسیع بر روی ابعاد این نظام، مدل بومی شدۀ آن را عرضه کرده و با برگزاری سمینارها و اخذ نظر صاحبنظران، نسخه ای از این سیستم را به صورت آزمایشی در چند بیمارستان کشور به مورد اجرا گذاشته و سرانجام در سال 1389، ویرایش نهایی این نسخه را به دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور جهت آموزش و اجرا ابلاغ کردند. وزارت بهداشت سال 1390 را سال آماده شدن بیمارستانهای کشور برای استقرار استانداردهای اعتباربخشی و سال 1391 را سال آغاز پایش و درجه بندی بیمارستان ها بر مبنای استانداردهای اعتباربخشی اعلام کرد.

 

مسئولین مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی کوثر سمنان نیز از زمان راه اندازی این بیمارستان در سال 1392، کمیته ویژه ای را مأمور گردآوری فهرست و محتوای استانداردها، تدوین خط مشی ها، جمع آوری مستندات، آموزش مبانی، ترسیم نمودار گردش کار فرآیندها و در صدر همۀ این فعالیتها، پیگیری تدوین برنامۀ استراتژیک و عملیاتی نمود که علیرغم نوپا بودن طرح و فقدان الگوهای در دسترس، بسیاری از این موارد به طور کامل و برخی نیز به طور نسبی محقق گردیدند و امید می رود در ادامه با استقرار ابعاد گسترده تری از استانداردهای اعتباربخشی، زمینه های لازم جهت تحقق اهداف متعالی اعتباربخشی در این مرکز فراهم آید.